Zeggenschap: het begint met een goed gesprek

Wat en waarom zeggenschap?

Zeggenschap is een breed begrip. Het betekent dat jij zelf kunt beslissen als het over je gaat (beroepsontwikkeling en beroepsinhoud) en de kans krijgt en neemt om inspraak en invloed te hebben wanneer het je professie raakt. Met andere woorden: je uitspreken over je werk en vakgebied, op welk niveau dan ook. In ons onderzoek onder meer dan 600 professionals wordt zeggenschap omschreven als meedenken en meebeslissen.

Door te werken aan het vergroten van zeggenschap kom je meer ‘in the lead’ over de uitoefening van je vak, beroepsontwikkeling en werkomgeving. Dit zorg er meestal voor dat jij je meer gezien en gewaardeerd voelt. Dit zorg weer voor een fijne werkomgeving en een betere kwaliteit van de zorg. Er zijn veel verschillende dingen die van invloed zijn op zeggenschap. Deze kun je samenvatten in 5 kernelementen – of radartjes - die met elkaar in verbinding staan. Draai je aan een van deze radars? Dan komt de hele boel in beweging:

Ga in gesprek met je leidinggevende

Naast het gevoel van eigenaarschap ervaren – ervan bewustzijn dat jouw stem belangrijk is – is het belangrijk dat je het gesprek aan durft te gaan. Dat is voor de een makkelijker dan voor de ander. Zeker als het om je leidinggevende gaat. Er zijn hulpmiddelen die je hierbij kunnen helpen. Bijvoorbeeld een gesprekskaart. Dit is eigenlijk een soort spiekbriefje met vragen die je tijdens het gesprek kunt stellen. Weet je het even niet meer? Kijk dan op de kaart. Zo houd je het gesprek gaande en weet je zeker dat je geen belangrijke vragen of onderwerpen vergeet.

Zorg dat je mee kunt praten binnen jouw organisatie

Een van de dingen die je met je leidinggevende kunt bespreken, is hoe je ervoor zorgt dat jouw stem gehoord wordt. Is er al een teamoverleg waarin jullie de belangrijkste zaken op de agenda kunnen zetten? Of is er een plek vrij in de ondernemingsraad (OR), medezeggenschapsraad (MR) of verpleegkundige adviesraad (VAR)? Toon je enthousiasme en laat zien dat je jouw werk en de toekomst van jouw vakgebied belangrijk vindt. En dat jij je hier graag voor inzet.

Zet je in voor thema’s die jij belangrijk vindt

Heb je een spreekwoordelijke voet tussen de deur? Dan is het belangrijk dat je opkomt voor de thema’s die voor jou belangrijk zijn. Hoe zet je deze op de agenda? Denk bijvoorbeeld aan het vullen van roosters, hoe wordt het personeelstekort om je heen opgelost of gaat het met de ontwikkelingen in de zorg? Een goede manier om hierover in gesprek te gaan is door te denken vanuit oplossingen. Dit heeft meer waarde en geeft meer positieve energie dan je te richten op problemen.

Zeggenschap vergroot je samen

Zeggenschap vergroten is niet alleen de taak van de medewerkers, leidinggevende of de bestuurder. Dit doe je samen. Heb je bijvoorbeeld collega’s die minder uitgesproken zijn en daarom bang zijn om hun stem te laten horen? Geef hun boodschap dan door. Hierdoor heb je als zorgprofessionals meer controle over het uitvoeren van je beroep, je werkomgeving en de beroepsontwikkelingen. Je voelt je meer gewaardeerd en gehoord. Wat weer zal leiden tot werktevredenheid en de veerkracht die je zo nodig hebt om dit werk te blijven doen.