Assertiever worden op het werk: zo geef je beter je grenzen aan

Assertief zijn is niet onbeleefd

Veel mensen denken bij assertiviteit aan bot of egoïstisch gedrag, maar dat is het niet. Assertiviteit gaat juist over duidelijk en respectvol voor jezelf opkomen op het werk. En dat is niet alleen goed voor jou, maar ook voor je collega’s, je patiënten of cliënten én de kwaliteit van je werk.

Wat is assertiviteit en waarom is het zo belangrijk in zorg en welzijn?

Assertief zijn betekent dat je op een heldere en eerlijke manier je mening, gevoelens en grenzen aangeeft. Zonder dat je anderen hierbij tekortdoet. Het is de juiste balans tussen sub-assertief (te veel aanpassen) en agressief (te veel doordrukken). Door assertiever te zijn op het werk, zorg je ervoor dat je niet over je eigen grenzen heen gaat.

In zorg en welzijn, waar de werkdruk vaak hoog is en medewerkers gewend zijn om te zorgen voor anderen, is assertiviteit extra belangrijk. Juist als je goed voor anderen wilt zorgen, moet je ook goed voor jezelf zorgen. Dat noemen we gezond egoïsme: het besef dat je alleen maar goede zorg kunt bieden als je zelf ook in balans bent.

5 tips om assertiever te worden op het werk

Deze handige tips helpen je om voor jezelf op te komen op het werk.

1. Oefen met ‘nee’ zeggen

Veel mensen vinden het moeilijk om ‘nee’ te zeggen. Een veelvoorkomende reden hiervoor is omdat ze anderen niet willen teleurstellen. Maar altijd ja zeggen kan zorgen voor overbelasting. Zeg daarom: “Ik begrijp dat dit belangrijk is, maar ik heb op dit moment geen ruimte in mijn agenda.” Zo blijf je vriendelijk, maar geef je wel duidelijk je grens aan.

2. Gebruik de ‘ik-boodschap’

Breng je een probleem ter sprake bij je collega of leidinggevende? Voorkom dan dat je beschuldigend overkomt. Gebruik zinnen als: “Ik merk dat ik steeds minder tijd overhoud voor mijn eigen werk. Hoe kunnen we dit samen oplossen?” Zo houd je de communicatie open en opbouwend.

3. Houd oogcontact en let op je lichaamstaal

Non-verbale communicatie speelt een grote rol bij assertiviteit. Sta of zit rechtop, kijk mensen aan en spreek met een rustige, duidelijke stem. Zo kom je zelfverzekerd over. Zit of sta je voorovergebogen en kijk je naar de vloer of je schoenen terwijl je met iemand in gesprek bent? Dan kom je juist onzeker over. En kan de ander de indruk krijgen dat je makkelijk om te praten bent.

4. Stel grenzen en bewaak ze

Bedenk vooraf waar je grens ligt en communiceer deze duidelijk. Bijvoorbeeld: “Ik werk graag mee aan extra projecten, maar ik kan maximaal twee uur per week vrijmaken.” Zo geef je duidelijk en vriendelijk aan dat je graag je collega’s helpt. Maar dat je ook je eigen tijd nodig hebt.

5. Oefen met kleine stappen

Je hoeft niet meteen overal je mening te geven of grote beslissingen te maken. Begin klein: spreek je uit tijdens een teamoverleg of geef aan dat je meer tijd nodig hebt om een bepaalde taak uit te voeren. Hoe vaker je dit doet, hoe natuurlijker het voelt.

Assertiviteit draagt bij aan een betere werk-privébalans

Door assertief op het werk te zijn, geef je jouw grenzen aan wat meteen bijdraagt aan meer rust en balans in je leven. Dit voorkomt stress en helpt je om met meer energie en plezier te werken. En onthoud: voor jezelf opkomen op het werk is niet egoïstisch. Het is noodzakelijk om goed je werk te blijven doen.