7 dingen die je nooit tegen een mantelzorger moet zeggen

“Je zou…”

Door deze opmerking voel ik me vaak beoordeeld en heb het gevoel dat ik me moet verweren. Als dit gezegd wordt door mensen die niet nauw betrokken zijn bij jouw mantelzorg en geen idee hebben wat jouw dierbare al dan niet nodig heeft, dan zorgt deze opmerking ervoor dat jij je verontwaardigd en aangevallen voelt. Het is vooral frustrerend als mensen er van uitgaan dat jij iets (dat zonneklaar is) niet weet, of dat jij dat wat zij voorstellen nog niet geprobeerd hebt (terwijl je dat allang hebt gedaan). 

“Het is TE moeilijk om te zien hoe hij veranderd is door die ziekte. Ik kan het gewoon niet aan hem zo te zien…”

Dit is een zeer egoïstisch standpunt dat je soms hoort van andere familieleden of van vrienden, vooral als je met dementie hebt te maken. Als JIJ het al moeilijk vindt, hoe denk je dan dat het voor hem is? En denk je dat IK het niet moeilijk vind? Natuurlijk is het ontzettend moeilijk, maar dat houdt niet in dat ik wegblijf!

“Je ziet er echt heel moe uit. Je moet wel goed voor jezelf zorgen hoor…”

Alsof ik dat zelf niet weet. Ik weet dat ik moe ben, ik ben me ervan bewust dat ik ben aangekomen, dat ik problemen met mijn gezondheid heb. Dat hoef jij mij niet te vertellen. In plaats daarvan zou je mijn dierbare eens een paar uur gezelschap kunnen houden zodat ik iets voor mezelf kan doen.

“Wat jij doet zou ik gewoon niet kunnen (of: ik kan niet helpen met de zorg) want ik heb al zoveel andere verantwoordelijkheden in mijn leven…”

Dit suggereert dat ik feitelijk geen druk leven heb en alle tijd van de wereld heb om te mantelzorgen of dat ik de klok stil kan zetten en mijn leven in de wacht kan zetten – wat dus nooit het geval is. Het impliceert ook dat jouw verantwoordelijkheden, werk, relaties, jouw persoonlijke verzorging en activiteiten belangrijker zijn dan de mijne (om maar niet te spreken van de zorg voor onze dierbaren). Ik moet mijn leven ook (kunnen) blijven leven!

“Je bent een engel” of “Ooit zul je hiervoor beloond worden…”

Ooit? Wat dacht je van NU? De grootste beloning is de kostbare tijd die ik met mijn dierbare kan doorbrengen, wetende dat ik doe wat ik kan. Geloof me, niemand is perfect. Vaak heb je het idee dat hoeveel je ook doet, het nog steeds ontoereikend is. Vaak voel je je boos en uitgeput. Als je als mantelzorger dan dit soort dingen te horen krijgt, ga je vanzelf denken dat je nu, op het moment dat je er middenin zit, geen steun zou moeten verwachten. Het suggereert ook dat mantelzorgers bovenmenselijk zijn en geen steun nodig hebben. In plaats van te zeggen dat je een “heilige” bent, zouden mensen je ook kunnen bedanken voor alles dat je doet of hun waardering laten blijken door jou eens te verrassen met een cadeautje of een bosje bloemen.

“Laat het me weten als je iets nodig hebt, of als ik kan helpen…”

Het is altijd aardig om je hulp aan te bieden, maar mantelzorgers voelen zich vaak zo overdonderd door alles wat er bij de zorg komt kijken en zijn vaak zo uitgeput dat het moeilijk is om na te denken over dingen die een ander zou kunnen doen, of te moeten raden wat de ander zou willen of kunnen doen. Je hebt er zoveel meer aan als iemand zegt, ik ga voor je koken, dat wordt echt gewaardeerd. 

“Zorgen voor je partner, is dat niet net als het opvoeden van kinderen…?”

Deze vergelijking kun je maar beter nooit maken. Mijn man zal nooit mijn kind zijn en ik zal hem ook nooit als zodanig behandelen. Zorgen voor volwassenen is fysiek en emotioneel totaal anders dan zorgen voor kinderen, zowel voor ons als voor hen. Als je voor iemand zorgt, kun je het gevoel hebben dat je hem of haar stukje bij beetje verliest. Het is een lang rouwproces. Kinderen groeien op en worden steeds onafhankelijker, terwijl het worstelen is om hem te ondersteunen.